Sayın Tarım Bakanı Dr. Gholamreza Nouri Ghezeljeh
۲۰۲۴-۲۰۲۵ tarım sezonunda ülkedeki gübre durumunun ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu ve hükümetin oluşturduğu çeşitli engeller nedeniyle bu durumun daha da zorlaştığını bildirmek isterim. 2023 yılından bu yana Merkez Bankası, hükümet kararını bir yıl gecikmeyle bankalara ileterek döviz yükümlülüklerini gerekçe gösterip hammadde ithalatını engellemektedir. 15 ay geçmesine rağmen bu engel kalkmamış olup söz konusu kararın uygulanması mümkün değildir. Buna rağmen temel gübre üreticileri hammaddelerini yurtdışı kaynaklardan temin ederek üretim yapmış, ürünlerini devlet ağı içinde belirlenen fiyatlarla satmış ve döviz yükümlülüklerini yerine getirmişlerdir.
- ۲۱ Ocak 2024 tarihinden bu yana fabrikalara hammadde alımı için hiçbir döviz tahsis edilmemiş olup, saygın hükümetin oluşturduğu iç yaptırımlar nedeniyle bir yıldır belirsizlik içinde beklemektedirler. Bazı fabrikalar kapanmış, bazıları ise yüzde 10 kapasiteyle üretim yapmaktadır. Tüm üreticiler mevcut koşullarda üretime devam etmenin mümkün olmadığını belirtmiş olup, yıl sonuna kadar bu sektördeki üretim tamamen duracak ve 2000’den fazla çalışan işsizler ordusuna katılacaktır.
- Devlet şirketleri ülkede fiyat artışlarının başlıca nedenidir: Son altı ayda Ulusal Petrol Şirketi gübre üretiminin temel hammaddesi olan kükürt fiyatını üç katına, Ulusal Bakır Şirketi geçen ay sadece SMS ile bildirim yaparak sülfürik asit fiyatını ۲.۵ katına, Ulusal Petrokimya Şirketi ise üre ve nitrik asit fiyatlarını ۲.۵ katına çıkarmıştır. Soru şudur: Neden hükümet çoğunluğu ulusal şirketler olan tarımsal girdi hammaddesi üreticilerini denetlemiyor? Denetleme kuruluşları sadece tavuk ve yumurta fiyatlarını kontrol etmekle mi görevli?! Neden asli ve kurumsal sorumluluklarını yerine getirmiyorlar? Bu kuruluşlar sadece özel sektörü denetlemek için mi var, devlet şirketlerini denetleme hakları yok mu?!
- Oluşan koşullar altında tarımsal girdi üretiminin devam etmesi mümkün değildir. Tarım gübresi üreticileri bir yıldan fazla süredir tüm zorluklara rağmen faaliyetlerini sürdürdüler ancak mevcut koşullarda devam etmek gerçekten imkansızdır. Saygın hükümetin mevcut durumu oluşturarak stratejik bir hata yaptığı ve engelleri kaldırmadığı takdirde yakın gelecekte tarımsal girdi üretimi için gerekli hammaddeyi ithal etmek yerine hazır ürün olarak almak için 5 kat daha fazla döviz ödemek zorunda kalacağı görülmektedir. Hükümet gerçekten bu engellerin sonuçlarından habersiz mi?!
- Devlet yapısı sürekli olarak üretim sektörü için kapalı kapılar ardında karar alma süreçleri yürütmekte ve özel sektörün katılımını engellemektedir. Ülkedeki üretim sorunlarına hakim olunmadan alınan bu kararlar, üretim sektöründe büyük sıkıntılara yol açmış olup genellikle uygulanabilir değildir ve ürün ve hizmetlerin maliyetini artırmaktadır.
- ۲۱ Aralık 2024 tarihinde Sayın Tarım Bakanı, eski Ticaret Geliştirme Başkan Yardımcısı’na döviz temini sorunlarını acilen çözmesi talimatını vermiş ancak maalesef bugüne kadar hiçbir adım atılmamıştır. Yoğun bakım ünitesinde yatan ve acil oksijene ihtiyacı olan bir hasta gibi olan bir sektör için bu kadar gecikmenin yaşanması kabul edilebilir mi?! Sayın Bakan neden kendi birimleri üzerinde denetim yapmıyor?
- Son iki yılda üretim maliyetleri birkaç kat arttı. Enerji taşıyıcılarının maliyetlerindeki artış, organize sanayi bölgelerindeki sık elektrik, gaz ve su kesintileri üreticilerin son nefeslerini almalarına neden oluyor. Hiç mi yargı yok? Görünen o ki konuşarak sorunları çözemeyiz ve bu koşullarda üretim yaparak ülkeyi yok oluşa sürüklüyoruz.
- Geçmiş yıllarda her zaman İslam Devrimi Lideri üretimin desteklenmesine vurgu yapmış ve son konuşmalarında sorunların çözümünün ancak özel sektörün katılımıyla mümkün olacağını belirtmiştir. Ancak devlet sektörü hala meslek örgütlerini karar alma süreçlerine dahil etmemekte ve verdiği kararlarla ülkedeki üretimi yok etmektedir. Mevcut gidişat devam ederse yakın gelecekte ülke gıda ve sosyal güvenliğini korumakta büyük sorunlarla karşılaşacak ve ülkenin üretim lehine koşulları değişmediği sürece sorunlar artarak devam edecektir. Ülkenin üretimi için kapalı devlet kapıları ardında kararlar alınamaz.
Saygılarımla,
İran Kimyasal Gübre Üreticileri Sendikası Başkanı
Sayyad Farhadi
